Чүп-чарны хәзинәгә әйләндерү: вакланган мамыкны ашлама буларак та кулланырга мөмкинме?

Австралиянең Квинсленд штатындагы Гундивинди авыл шәһәрендә үткәрелгән тикшеренүләр күрсәткәнчә, мамыктан ясалган тукымалар калдыклары туфракка бернинди тискәре йогынты ясамыйча файдалы. Алар туфрак сәламәтлегенә файда китерә ала, һәм глобаль текстиль калдыклары белән бәйле зур хәлне чишү өчен дә мөмкинлек бирә.

Мамык фермасы проекты буенча 12 айлык сынау, Coreo түгәрәк икътисад белгечләре җитәкчелегендә, Квинсленд хөкүмәте, Goondiwindi Cotton, Sheridan, Cotton Australia, Worn Up һәм Cotton Research and Development Corporation тарафыннан хупланган туфрак галиме, UNEдан доктор Оливер Нокс арасында хезмәттәшлектә үткәрелде.

1


Шеридан һәм Дәүләт гадәттән тыш хәлләр хезмәте комбинезоннарыннан якынча 2 тонна куллану вакыты чыккан мамык тукымалар Сиднейдагы Worn Up кибетендә эшкәртелде, "Alcheringa" фермасына ташылды һәм җирле фермер Сэм Коултон тарафыннан мамык басуына таратылды.

Сынау нәтиҗәләре мондый калдыкларны чүплек урынына, элек җыелган мамык басулары өчен кулланырга мөмкин дип фаразлый, ләкин проект партнерлары бу башлангыч нәтиҗәләрне раслау өчен 2022-23 еллардагы мамык сезонында үз эшләрен кабатларга тиеш.

Доктор Оливер Нокс, UNE (Мамык тикшеренүләре һәм үсеш корпорациясе ярдәме белән) һәм мамык сәнәгатен хуплаган туфрак галиме: "Иң мөһиме, сынау туфрак сәламәтлегенә бернинди зыян китерелмәгәнлеген күрсәтте, микроблар активлыгы бераз арткан һәм ким дигәндә 2070 кг углекислый газ эквиваленты (CO2e) бу киемнәрнең чүплектә түгел, ә туфракта таркалуы аркасында кимегән", - диде.

"Сынау барышында якынча ике тонна текстиль калдыклары чүплектән читкә юнәлтелде, мамык утыртуга, үсүгә, үсешкә яки уңышка тискәре йогынты ясамады. Туфрактагы углерод дәрәҗәсе тотрыклы калды, һәм туфрактагы бөҗәкләр өстәлгән мамык материалына яхшы җавап бирде. Буяулар һәм бизәкләрнең тискәре йогынтысы да күренмәде, гәрчә моңа тулысынча ышану өчен киңрәк химик матдәләр буенча күбрәк сынаулар үткәрергә кирәк булса да", - дип өстәде Нокс.

Сэм Коултон сүзләренчә, җирле фермер мамык басуларында вакланган мамыкны җиңел генә "йотып" алган, бу аңа бу компостлау ысулының озак вакытлы гамәли потенциалы булуына ышаныч биргән.

Сэм Коултон болай диде: "Без мамык тукыма калдыкларын 2021 елның июнендә мамык утыртуга берничә ай кала тараттык, һәм гыйнвар аена һәм сезон уртасына мамык калдыклары юкка чыкты диярлек, хәтта гектарына 50 тонна булса да".

"Туфракның сәламәтлеге яки уңышы ким дигәндә биш ел дәвамында яхшыруын көтмәс идем, чөнки файда туплану өчен вакыт кирәк, ләкин туфрагыбызга тискәре йогынты ясамавы мине бик рухландырды. Элегрәк без мамык чины калдыкларын ферманың башка өлешләренә тараттык һәм бу кырларда дым тоту сәләтенең сизелерлек яхшыруын күрдек, шуңа күрә вакланган мамык калдыкларын куллануда да шуны ук көтәргә мөмкин", - дип өстәде Коултон.

Австралия проект төркеме хәзер хезмәттәшлек итүнең иң яхшы ысулларын табу өчен үз эшләрен тагын да яхшыртачак. Ә Мамык тикшеренүләре һәм үсеш корпорациясе Ньюкасл университетының өч еллык мамык тукымасын компостлау буенча тикшеренү проектын финанслауга багышланган, ул өстәмә рәвештә буяулар һәм эшкәртү нәтиҗәләрен өйрәнәчәк һәм мамык тукымасын хәзерге авыл хуҗалыгы техникасын кулланып кырларга тарату өчен гранулалаштыру юлларын өйрәнәчәк.

 


Бастырып чыгару вакыты: 2022 елның 27 июле